De dynamiek van de wereld is een andere

Jan Willem: ‘Ik ben begonnen als student aan VAT, als je dat meerekent, dan zit je dik boven de 50 jaar.  

Dus jij was één van de eerste studenten die in 1972 begon aan de verkeersacademie in Tilburg?  
‘Ik zat in de allereerste lichting, 90 studenten, 9 medewerkers. Dat is 1 op 10. Niet helemaal, er waren wat parttimers, maar kleinschaligheid was toen al het codewoord. We hadden een docent voor het vak Psychologie, dat had je toen nog, die kerel kwam iedere week een uurtje lesgeven en weg was ‘ie weer.’ 

Annemiek: ‘Verkeersacademie?’ 

Jan Willem: ‘Zo heette dat toen, het was niet alleen Verkeerskunde, er zat ook een specialisatie Ruimtelijke Ordening in en Logistiek. Ik ben afgestudeerd op containerisatie bij de NS. Kunnen de goederen die met de NS vervoerd worden in een container. Het antwoord was: ja.’ 

Dat is de kortste samenvatting van een thesis die ik ooit heb gehoord. 
‘Veel meer ruimte hebben we niet in die Alumni Newsletter, toch?’  

Niet lang na het afronden van die thesis ging je zelf lesgeven aan VAT. Hoe kwam dat zo? 
‘Ik wilde na mijn afstuderen bij Shell gaan werken. Ik dacht, ik weet nu alles van containerisatie, het leek me een goed plan. Maar mijn afstudeerbegeleider zei, jij moet doorstuderen. Toen heb ik de Master Economics in Tilburg gedaan. Je had toen nog geen aansluitingsprogramma’s zoals we die nu kennen – alles is nu beter.’ 

Annemiek: ‘Dat hoor je niet vaak.’ 

Jan Willem: ‘Het is ook niet helemaal waar. Maar goed, ik deed die master en ging lesgeven in economie bij VAT, de basis. Dat kon ik wel, dachten ze. Dat was in 1976.’ 

Begonnen als docent dus? 
‘Achtereenvolgens – en soms ook tegelijkertijd – was ik docent, stagecoördinator, opleidingsmanager, academiedirecteur, lid van de centrale directie en lector.’     

Zo kan het lopen, Annemiek 😊 
‘Grappig, ik zit net even te rekenen, Jan Willem is twee keer zo oud als ik. Maar hij was wel een stuk jonger toen hij ging lesgeven!’ 

Want jij bent na je studie in Enschede meteen het werkveld ingegaan? 
‘Klopt, ik deed Technische Bedrijfskunde in Enschede. Die studie had je ook in Eindhoven, en omdat ik uit Bergen op Zoom kom, was dat mijn plan. Toen zei mijn moeder, ga ook eens in Enschede kijken en dat deed ik. Je kunt daar wonen op de campus, de zon scheen, het leek net een vakantiepark. Ik dacht meteen, hier ga ik naartoe.’  

Jan Willem: ‘Leuk om te horen, opleidingen krijgen een bepaalde geur en kleur in de beleving van studenten. Dat kleinschalige had je bij de VAT ook, toch kwamen de studenten uit het hele land.’  Annemiek: ‘En omdat iedereen van verder weg kwam, gingen we ook niet ieder weekend naar huis.’ 

Jan Willem: ‘Herkenbaar. Waar ben jij op afgestudeerd?’ 

Annemiek: ‘Uiteindelijk in Supply Chain Simulatie. Dat was voor mijn master.’ 

Kijk, dat is waar jullie verhalen elkaar beginnen te raken.  
Annemiek: ‘Ik heb een master in Industrial Engineering and Management gedaan. Het was een 2-jarige technische master, waarbij ik in ’t derde semester keuzevakken kon doen. Dat heb ik gedaan in München. Ik had het daar naar mijn zin en ben er drie jaar gebleven. Ik vond een bedrijf waar ik kon afstuderen en na mijn master begon ik bij een klein Enterprise Resource Planning consultancy bedrijf en daarna bij Philip Morris. Nee, niet in Bergen op Zoom, in München. Ik heb helemaal niks met roken, maar het werk was interessant.’  

In hoe kwam je dan uiteindelijk bij BUas in Breda terecht? 
‘Via wat omzwervingen, letterlijk, want ik werkte vooral bij internationale bedrijven en heb fabrieken in Italië, de UK en Spanje gepland. Mensen waren blij met mij, ik snapte de processen achter de systemen. Het was niet altijd gemakkelijk, als jonge vrouw in een wereld die ik toch wel als conservatief heb ervaren. Ik kreeg een burn-out en ben dingen eens gaan overdenken. Het was helemaal niet mijn intentie dat het zo zou lopen.’ 

Jan Willem: ‘Mooi dat je dat zo zegt, Als ik terugkijk denk ik ook, het was helemaal niet mijn intentie dat het zo zou lopen. Dingen gaan zoals ze gaan.’ 

Annemiek: ‘Misschien moest het inderdaad gewoon zo zijn. Ik kwam uiteindelijk via een loopbaancoach uit bij lesgeven in het hbo. Mijn vader is docent Duits, dus het zit toch een beetje in m’n DNA, denk ik.’  

Annemiek, als jij hier nou zat, op mijn plek, welke vraag zou jij dan willen stellen aan Jan Willem? 
‘Ik zou dan natuurlijk willen weten wat er veranderd is in het onderwijs.’ 

Jan Willem: ‘Er is niks veranderd, in de kern. Oké, vroeger leerde je voor tentamens en het cijfer hing voor iedereen zichtbaar op het publicatiebord. Kon je precies zien hoe je het had gedaan in vergelijking met een ander. Zoiets is nu ondenkbaar met de privacy wetgeving. Er werd gewerkt met boeken, nu met papers en actuele documentatie en praktijkcases. Vroeger leerde je basisvakken, nu wordt alles geïntegreerd aangeboden. Ik zeg niet dat het één beter is dan het andere, het is anders. Ik ben zelf wel blij dat ik kan terugvallen op mijn basiskennis. Hoe moet je dat nu doen? Je kunt alleen terugpakken op hoe het in een bepaalde case ging.’ 

Annemiek: ‘Dat van die basisvakken herken ik, dat was in mijn tijd ook nog. Nu werkt het echt anders, en we hebben AI. Dat brengt weer compleet nieuwe uitdagingen met zich mee.’ 

Jan Willem: ‘Ook dat is van alle tijden. Toen de rekenmachine alom zijn intrede deed, werd dat gezien als iets verderfelijks. De dingen herhalen zich gewoon constant.’  

Jan Willem, wat zou jij Annemiek willen meegeven? 
‘Ik heb zelf ooit nog een tijdje bij Toerisme gewerkt en ik zou iedereen die bij BUas lesgeeft willen aanraden eens bij een ander domein te gaan kijken. Als je het onderwijs écht leuk vindt, vind je het in een andere context ook leuk en je leert enorm veel bij zo’n andere bloedgroep. Sowieso is het goed in zoveel mogelijk omgevingen, organisaties en besturen ervaring op te doen.’ 

Maar Annemiek heeft er al tien jaar werkervaring op zitten!? 
Jan Willem: ‘Daar kun je de komende vijf jaar mee vooruit, zorg dat je op de hoogte blijft van het vakgebied. Stages begeleiden helpt daarbij. Doe je dat al?’ 

Annemiek: ‘Volgend semester ga ik daarmee beginnen.’ 

Jan Willem: ‘Je ziet dan zoveel bedrijven van binnen. Veel van mijn kennis over logistiek heb ik van studenten en afstudeerders.’ 

Wat vinden jullie nou het mooiste aan het lesgeven? 
Annemiek: ‘Jongeren helpen zich te ontwikkelen, als ik daar met mijn lessen en een stukje coaching aan kan bijdragen, dan ben ik blij.’ 

Jan Willem: ‘Het werken met jonge professionals, ik heb daar zoveel van geleerd, dat is ook wat ik het meeste ga missen, die dynamiek.’ 

Annemiek: ‘Ik kan ook goed binden met studenten. Ze delen dingen met mij, ze voelen vertrouwdheid, veiligheid, dat is mooi.’ 

Jan Willem: ‘Het mooiste vind ik als je een verhaal vertelt en je ziet die ogen oplichten. Dat aha-moment.’ 

Als jullie terugkijken naar jullie allereerste les, wat zien jullie dan? 
Annemiek: ‘Ik vond het heel spannend en was blij dat ik niet alleen voor de groep stond. Ik ben nog zoekende wat mijn stijl is.’ 

Wat is jouw stijl, Jan Willem? 
‘Ik begin altijd met een verhaal. Klinkt als zenden, maar ik vind het belangrijk dat de student eerst een stukje achtergrond meekrijgt voordat we erover gaan discussiëren. Alles even in context plaatsen, ook als het om de praktijk van een bedrijf gaat. Niet: zo is het. Maar: het is dáár zo.’  

Annemiek, je kunt de komende vijf jaar vooruit, zei Jan Willem net, en dan? Iets anders? 
‘Het moet natuurlijk geen routine worden, maar eerst wil ik lekker docent zijn. Ik weet niet eens wat er allemaal nog meer is.’ 

Denk aan het rijtje dat Jan Willem net heeft opgesomd 😉 

Wat vond je daar het leukste van, Jan Willem? 
‘Iets nieuws opzetten vind ik het leukste, zoals de Master Supply Chain Management. Lector zijn terwijl niemand wist wat dat inhield was ook een uitdaging. In het begin ging dat vooral om content managen en dat vertalen naar het onderwijs. Nu is het veel meer een onderzoeksfunctie.’ 

En wat ga je nu doen? 
‘Nog een jaartje hier en daar gastlessen geven en wat bestuurswerk, maar ik vind dat je er dan echt mee moet stoppen. Ik zie wel eens oud-gedienden in zo’n vergadering die het zien als een dagje uit. Dat moet je niet willen, denk ik dan, de dynamiek van de wereld is een andere.’ 

Interview Maaike Dukker - 't Hart